Vì sao Tổng thống Nixon phải xin từ chức giữa nhiệm kỳ?

9 giờ đêm ngày 8/8/1974, phát thanh viên truyền hình thông báo với các khán thính giả đón nghe một tin tức quan trọng mới nhận được. Rồi người ta thấy trên màn hình xuất hiện gương mặt ủ dột của Tổng thống Nixon. Tuy ông cố gắng ra vẻ tươi tỉnh nhưng vẫn không giấu nổi nét đau khổ. Cặp môi ông run run, kết thúc bài nói chuyện dài 15 phút: Nixon tuyên bố từ chức Tổng thống. Thật là một chuyện giật gân. Nhiệm kỳ Tổng thống của ông còn những hai năm nữa, lý do gì đã buộc ông về vườn sớm như vậy?

Cuối năm 1968, Richard Nixon, ứng cử viên của Đảng Cộng hòa, đắc cử Tổng thống Mỹ khóa 37. Năm 1972, nghĩa là sau 4 năm ông ta ngự tại Nhà Trắng, nước Mỹ lại đến kỳ bầu cử Tổng thống mới. Để có thể làm thêm một nhiệm kỳ Tổng thống nữa, Nixon đã tổ chức một lực lượng cổ động hùng hậu, gồm rất nhiều nhân vật sừng sỏ đi khắp nước Mỹ tuyên truyền vận động bỏ phiếu cho ông. Trong cuộc tranh cử lần này, Nixon đã đánh bại đối thủ của mình bằng số phiếu bầu chiếm ưu thế tuyện đối. Thế là ông Nixon tiếp tục giữ ghế Tổng thống Mỹ khóa 38. Đang lúc đắc chí thực thi quyền lực Tổng thống của mình thì năm 1974, vụ Watergate vỡ lở đã chôn vùi sự nghiệp chính trị của ông, buộc ông không thể không sớm giả từ ghế Tổng thống.

Nixon (bên phải) và Nguyễn Văn Thiệu (Tổng thống VNCH) từng liên kết với nhau

Vụ bê bối xảy ra 5 tháng trước khi có cuộc bầu cử tổng thống. Vào đêm ngày 17/6/1972, 5 tên găngxtơ mang găng tay, mang theo máy đàm thoại vô tuyến, máy ảnh, máy nghe trộm điện tử, bí mật lẻn vào mở khóa tầng hầm tòa nhà Watergate ở Washington. Tòa nhà Watergate khi đó là tổng hành dinh chỉ huy cuộc vận động tranh cử của Đảng Dân chủ. Bọn này sau khi đã mở được khóa đã dùng băng dính dán khóa cửa lại, mục đích là để trong, ngoài có thể mở cửa dễ dàng, rồi lần mò lên tầng 6, mở cửa phòng vào chụp ảnh trộm các hồ sơ và tài liệu bí mật của Đảng dân chủ về chiến thuật tranh cử.

Bọn này tuy hành động đã hết sức cẩn thận và khôn khéo, nhưng vẫn sơ ý để lại dấu vết trên chiếc khóa cửa tầng hầm. Số người trực ban ở tòa nhà Watergate hôm đó là một anh lính bảo vệ người da đen. Khi phát hiện thấy trên khóa cửa có băng dính, anh cho rằng chắc anh thợ sửa chữa ban ngày để quên. Khi lần thứ hai quay lại tầng hầm, anh ta lại thấy có băng dính dán bèn sinh nghi lập tức nổi còi báo động. Ba cảnh sát nghe thấy lập tức chạy tới cùng với người bảo vệ chạy thẳng lên tầng 6 và tóm gọn 5 tên thủ phạm. Qua nhiều lần thẩm vấn, cả 5 tên đều là thành viên trong lực lượng cổ động của Nixon.

Nixon vẫn lên làm Tổng thống nước Mỹ theo kết quả của cuộc bầu cử, trong khi vụ bê bối Watergate vẫn được tiến hành điều tra. Mãi đến năm 1973, những người bị bắt mới chịu công nhận rằng việc làm của họ có dính dáng đến Nhà Trắng và đương kim Tổng thống Nixon. Vụ Watergate đến đây đã hoàn toàn được phơi ra ánh sáng và Nixon thì bị sa vào thế hoàn toàn bị động. Tháng 7 năm 1974, Hội đồng tư pháp Hạ nghị viện bắt đầu thảo luận về nghị quyết tố cáo Nixon. Trước sức ép mạnh mẽ của đảng đối lập và Quốc hội Mỹ, Nixon không thể không tuyên bố từ chức tổng thống. Vụ bê bối Watergate đã chấm dứt cuộc đời chính trị của ông. Sau khi Nixon bị về vườn, phó Tổng thống Ford đã lên kế vị tổng thống.